Türk-Yunan işbirliği: Koronavirüse karşı ilk aşı

10 Kasım 2020 Salı günü Keep Talking Greece isimli gazetede yayımlanan bu haber Hande Yetkin tarafından Türkçeye çevrilmiştir.

Amerika Birleşik Devletler menşeili ilaç üreticisi Pfizer ve Alman ortağı BioNTech, Pazartesi günü bir koronavirüs aşısının büyük ölçekli bir klinik denemesi gerçekleştirdi ve başarılı sonuçlar elde eden ilk ilaç üreticileri olarak kaydedildi. 

Şirketler, aşının etki oranının %90’ın üzerinde olduğunu ve şimdiye kadar sağlığa tehdit oluşturacak bir bulguya rastlamadıklarını açıkladılar. Pazartesi günü yapılan duyuru, salgının öngörülebilir bir sürede sona ermesini uman milyonlarca insanı sevindirdi.

Geliştirilen yeni aşıya dair ilginç ayrıntılardan biri de, şirketlerin Yunan ve Türk kökenli bilim insanları tarafından yönetiliyor olması. 

Dünyaca ünlü ilaç devi Pfizer’in yönetim kurulu başkanı Albert Bourla, doğma büyüme Selanikli olup Yahudi cemaatinin bir parçası. Selanik Üniversitesi’nin veterinerlik fakültesinde, biyoteknoloji alanında doktorasını tamamlayan bilim insanı 34 yaşındayken eşi ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri’ne taşındı. 1993 yılında Pfizer ekibine katılan Bourla, şirket bünyesinde pek çok departmanın yöneticiliğini üstlendikten sonra 2018’in Ekim ayında yönetim kurulu başkanlığına terfi etti. 2020 yılında 58 yaşına başan yetenekli bilim insanı, bir süredir COVID-19’u etkisiz hale getirmeye yönelik yoğun bir sürecin yönetiminden sorumluydu. Gıda ve İlaç Dairesi'nden (FDA) onay beklerken, potansiyel bir aşının üretiminin riskli olacağını dile getirdi. Temmuz ayının sonlarında şirket; mRNA, BNT162b2 ile son aşama denemelerine giren BioNTech ile ortaklaşa aşı geliştirme faaliyetlerine başladı. 

Alman immüno-onkoloji şirketi BioNTech’in kuruluşu ise Türk kökenli bilim insanları Uğur Şahin-Özlem Türeci çifti ile Avusturyalı onkolog Christoph Huber tarafından 2008 yılında gerçekleştirildi. Şirket ilk etapta kansere karşı yeni immünoterapi türleri geliştirmeye yönelik çalışmalar yaptı. Bu doğrultuda, hastaların T hücrelerini kansere özgü antijenleri hedefleyecek biçimde değiştirdiler.

Koronavirüs salgınına dair haberler yayılmaya başladığında, 1.300 kişiyi istihdam eden BioNTech tüm kaynaklarını bu alandaki araştırmalara yönlendirdi. Uğur Şahin ve Özlem Türeci salgının seyrini erken tahlil ederek, Almanya’da Nisan ayında okulların kapatılacağını öngördüler. 

BioNTech şirketi, Mart ayına kadar Lightspeed isimli 500 bilim insanından oluşan ekip ile birlikte test sürecine başladı. Ekim ayı sonlarında verdiği bir demeçte Şahin, ekibin tek başına bir aşı geliştirebileceğini ancak dağıtım konusunda güçlük yaşamayı beklediklerini söyledi. Bunun üzerine 2018'den beri BioNTech ile grip aşıları konusunda işbirliği yapan Pfizer, koronavirüs aşısının geliştirilmesi için 185 milyon dolar tutarında peşin ödeme sağladı. Geliştirme tamamlandığında, BioNTech’in 563 milyon dolar daha yatırım alacağı öğrenildi.

Haberde kullanılan görselin hakları SKAI'a aittir.